Intercostal Muscles หรือ กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง กล้ามเนื้อมัดนี้มีบทบาทสําคัญในกระบวนการหายใจ โดยช่วยในการขยายและหดตัวของกรงซี่โครง มากไปกว่านั้นกล้ามเนื้อนี้ยังปกป้องอวัยวะสำคัญในส่วนของหน้าอกอีกด้วย ในบทความนี้จะทำให้คุณเข้าใจเกี่ยวกับกายวิภาคและรายละเอียดอื่น ๆ ที่ควรรู้ เพื่อนำไปสู่การออกกำลังกายที่ถูกต้องและดูแลสุขภาพที่มีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม
Intercostal Muscles คืออะไร ?
-
ส่วนประกอบหลักของกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงประกอบด้วยชั้นกล้ามเนื้อ 3 ชั้นหลัก ได้แก่
-
- กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงชั้นนอก
- กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงชั้นใน
- กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงชั้นลึกที่สุด
ชั้นกล้ามเนื้อเหล่านี้อยู่ระหว่างซี่โครง เพื่อรักษาความสมบูรณ์ของโครงสร้างกระดูกซี่โครง
-
จุดเกาะต้นและจุดเกาะปลายของกล้ามเนื้อ
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงยึดเกาะกับซี่โครงอย่างแน่นหนา ตั้งแต่จุดเกาะต้นที่ปุ่มกระดูกซี่โครงด้านหลังไปจนถึงจุดเชื่อมต่อกระดูกอกกับกระดูกซี่โครงด้านหน้า
หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อ Intercostal Muscles
-
การเคลื่อนไหวหลัก
หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อเหล่านี้คือช่วยในการหายใจ โดยช่วยในการสูดหายใจเข้าโดยยกซี่โครงและขยายช่องอก และหายใจออกโดยกดซี่โครงลงและลดปริมาตรช่องอก
-
บทบาทสนับสนุนในกลไกร่างกายโดยรวม
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงยังมีหน้าที่ให้ความมั่นคงแข็งแรงแก่กรงซี่โครง ป้องกันอวัยวะสําคัญ เช่น หัวใจและปอด เมื่อทํากิจกรรมยกของ กล้ามเนื้อมัดนี้จะทํางานร่วมกับกล้ามเนื้อหน้าท้อง (Abs) (253) เพื่อรักษาท่าทางและให้โครงสร้างที่แข็งแรงสําหรับส่วนบนของร่างกาย
การบาดเจ็บที่พบบ่อยของกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง
-
การบาดเจ็บจากการใช้งานมากเกินไป
การออกกําลังมากเกินไป อาจทําให้กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงตึงเครียด นักกีฬาหรือผู้ออกกำลังกายแบบพลีโอเมตริกส์ (Plyometrics) (163) หรือ ออกกำลังกายแบบ HIIT (175) อาจทำให้กล้ามเนื้ออกและแกนกลางทำงานหนักเกินไป ทําให้เกิดอาการดึงรั้งหรือตึงตัวเล็กน้อยในบริเวณกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง
-
การบาดเจ็บเฉียบพลัน
การกระแทกโดยตรงกับกรงซี่โครง เช่น จากการหกล้มหรือชนในกีฬา อาจทําให้เกิดอาการบาดเจ็บหรือฉีกขาดของกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง
การออกกําลังการที่มีประสิทธิภาพสําหรับกล้ามเนื้อ
-
การออกกําลังแบบมุ่งเป้าเฉพาะจุด
การออกกําลังกายแบบมุ่งเป้าไปที่กล้ามเนื้ออินเตอร์คอสตัส เช่น ท่าดัมเบลล์ ฟลาย (dumbbell fly) (82) สามารถกระตุ้นกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงได้โดยการต้องการให้กรงซี่โครงมีเสถียรภาพระหว่างการเคลื่อนไหว
-
การเคลื่อนไหวผสมที่กระตุ้นกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง
การเคลื่อนไหวเช่น เบนช์เพรสบาร์เบลล์ (barbell bench press) (95) หรือ ดัมเบลล์ เชสท์ เพรส (dumbbell chest press) (90) ช่วยกระตุ้นกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง โดยอ้อม เนื่องจากกล้ามเนื้อเหล่านี้จะให้ความมั่นคงแข็งแรงแก่กรงซี่โครง และเป็นรากฐานสําหรับการยกน้ําหนัก
ความสัมพันธ์ของกล้ามเนื้ออินเตอร์คอสตัสกับกล้ามเนื้อข้างเคียง
-
ความสัมพันธ์ที่กล้ามเนื้อทํางานสนับสนุนซึ่งกันและกัน
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงทํางานสนับสนุนซึ่งกันและกันกับ กล้ามเนื้อเพดานปาก (diaphragm) และกล้ามเนื้อแกนกลางอื่นๆ เช่น กล้ามเนื้อลาย (Obliques) (250) ระหว่างกระบวนการหายใจ
-
การสร้างความสมดุลระหว่างความแข็งแรงและความยืดหยุ่น
สําคัญอย่างยิ่งที่จะต้องมั่นใจว่ากล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงมีทั้งความแข็งแรงและความยืดหยุ่น การฝึกความแข็งแรง (resistance training) (205) สามารถเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ขณะที่การยืดเหยียดจะเพิ่มความยืดหยุ่น
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงในกิจกรรมประจําวัน
ทุกครั้งที่เราหายใจเข้าออกจะใช้กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง นอกจากนี้ การเคลื่อนไหวใด ๆ ที่ต้องบิดเอี้ยวลําตัวหรือก้มไปด้านข้างจะกระตุ้นกล้ามเนื้อเหล่านี้ ทําให้มันมีความสําคัญไม่ใช่แค่สําหรับนักกีฬา แต่สําหรับการเคลื่อนไหวปกติประจําวัน เช่น การเอื้อม การก้ม หรือแม้กระทั่งการหัวเราะ
สรุปได้ว่ากล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงเป็นส่วนประกอบที่จําเป็นของร่างกาย เล่นบทบาทสําคัญในการหายใจและให้ความมั่นคงโครงสร้างแก่กรงซี่โครง แม้ว่ากล้ามเนื้อมัดนี้อาจไม่ได้เป็นเป้าหมายหลักในการออกกําลังกายหลายรูปแบบ แต่การทำความเข้าใจถึงหน้าที่และความสําคัญจะนําไปสู่สุขภาพและประสิทธิภาพการออกกำลังกายโดยรวมที่ดีขึ้น
คําถามที่พบบ่อย
1. หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงคืออะไร?
กล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงมีหน้าที่หลักในการช่วยการหายใจโดยช่วยยกซี่โครงขณะสูดหายใจเข้าและกดซี่โครงลงขณะหายใจออก นอกจากนี้ยังมีหน้าที่ให้ความมั่นคงแข็งแรงแก่กรงซี่โครงเพื่อป้องกันอวัยวะสําคัญ
2. จะเสริมสร้างกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงได้อย่างไร?
การทําการออกกําลังกายที่ต้องอาศัยความมั่นคงของอกและแกนกลางลำตัว เช่น ดัมเบลล์ฟลาย (dumbbell flys) หรือเบนช์เพรสบาร์เบลล์ (barbell bench presses) จะช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง การฝึกหายใจลึกหรือโยคะที่เน้นการหายใจเข้าออกลึกจะช่วยกระตุ้นกล้ามเนื้อเหล่านี้
3. การบาดเจ็บกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงรุนแรงได้หรือไม่?
แม้ว่าอาการตึงน้อยจะพบบ่อยและหายได้ด้วยการพัก แต่การบาดเจ็บเฉียบพลัน เช่น จากการกระแทกโดยตรง อาจทําให้เกิดการบาดเจ็บรุนแรง รวมถึงกล้ามเนื้อฉีกขาดหรือกระดูกซี่โครงหัก ควรปรึกษาแพทย์หากสงสัยว่าบาดเจ็บรุนแรง
4. มีการยืดเหยียดเฉพาะสําหรับกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครงหรือไม่?
สามารถทำได้ด้วยการยืดข้างที่ยกแขนข้างหนึ่งขึ้นสูงแล้วเอียงไปทางด้านตรงข้าม สามารถยืดกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง อีกวิธีหนึ่งคือนั่งพับเอว โดยหมุนตัวและมองไปทางบ่า ค่อยๆ บิดตัว จะช่วยยืดกล้ามเนื้อระหว่างซี่โครง
อ้างอิง :
1. Healthline – Intercostal muscles. https://www.healthline.com/human-body-maps/intercostal-muscles#1
2. Medical News Today – What is an intercostal muscle strain? https://www.medicalnewstoday.com/articles/320925
3. Men’s Health – These Underappreciated Muscles Can Help You Go Farther, Stronger. https://www.menshealth.com/fitness/a34758331/intercostal-muscles/