Serratus Anterior คืออะไร? ทำความรู้จักโครงสร้างของกล้ามเนื้อนักมวย

Serratus anterior (เซอร์ราตัส แอนทีเรียร์) เป็นกล้ามเนื้อเฉพาะตัวที่มีบทบาทสำคัญในการเคลื่อนไหวของร่างกายส่วนบน ดังนั้นจึงมีความสำคัญอย่างมากสำหรับผู้ที่สนใจเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของไหล่ เนื่องจากหน้าที่ของมันมีความสำคัญในกิจกรรมต่าง ๆ เริ่มตั้งแต่การเคลื่อนไหวพื้นฐานในชีวิตประจำวันไปจนถึงกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากขึ้น เช่น การยกของหรือเล่นกีฬา

โครงสร้างของกล้ามเนื้อ Serratus Anterior

• องค์ประกอบหลักของกล้ามเนื้อ

กล้ามเนื้อเซอร์ราตัส แอนทีเรียร์ ตั้งอยู่ด้านข้างของกระดูกซี่โครง โดยโครงสร้างของมันมีลักษณะคล้ายฟันเลื่อย หลาย ๆ คนจึงอาจเรียกว่า ‘กล้ามเนื้อรูปใบเลื่อย’ ซึ่งรอยหยักนั้นเกิดจากการเกาะติดกับกระดูกซี่โครงส่วนบน 8 หรือ 9 ซี่ ทำให้มีลักษณะคล้ายฟันเลื่อย

• จุดเกาะต้นและจุดเกาะปลายของกล้ามเนื้อ

เส้นใยของกล้ามเนื้อนี้จะยื่นออกไปด้านหลัง เกาะติดกับขอบในของกระดูกสะบัก การเกาะติดแบบพิเศษนี้ทำให้กล้ามเนื้อมัดนี้สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวที่ซับซ้อนของกระดูกสะบักได้ โดยเฉพาะการเคลื่อนกระดูกสะบักไปข้างหน้า ทำให้บางคนเรียกว่า ‘กล้ามเนื้อนักมวย’ ด้วยเช่นกัน

หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อ เซอร์ราตัส แอนทีเรียร์

• การเคลื่อนไหวหลักของกล้ามเนื้อ

หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อมัดนี้ คือ ช่วยให้แขนหมุนไปข้างหน้าและช่วยเคลื่อนกระดูกสะบักไปข้างหน้าและรอบ ๆ กระดูกซี่โครง หากคุณเคยชกก็แสดงว่าคุณก็ได้ใช้กล้ามเนื้อรูปใบเลื่อยนี้แล้ว

• บทบาทสนับสนุนในกลไกอื่นในร่างกาย

นอกเหนือจากหน้าที่หลักแล้ว กล้ามเนื้อเซอร์ราตัส แอนทีเรียร์ ยังช่วยยึดกระดูกสะบักให้มั่นคงระหว่างการเคลื่อนไหวของแขนต่าง ๆ มันมีบทบาทในการป้องกัน “สะบักลอย” ซึ่งเป็นภาวะที่ขอบเขตในของกระดูกสะบักโผล่ออกมาด้านหลัง การทำงานอย่างเหมาะสมของกล้ามเนื้อนี้ช่วยให้การออกกำลังกาย เช่น Push-ups (58) สามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ

อาการบาดเจ็บที่พบบ่อยของกล้ามเนื้อนักมวย

• การบาดเจ็บจากการใช้งานมากเกินไป

กล้ามเนื้อนักมวยนี้มีแนวโน้มที่จะเกิดการบาดเจ็บจากการใช้งานมากเกินไปเช่นเดียวกับกล้ามเนื้ออื่น ๆ โดยเฉพาะกิจกรรมที่ต้องใช้การเคลื่อนกระดูกสะบักไปข้างหน้าซ้ำ ๆ เช่น การชกมวยหรือแม้แต่การยกน้ำหนักบางประเภท ก็สามารถทำให้เกิดการฉีกขาดของกล้ามเนื้อทำนำไปสู่อาการเจ็บปวดได้

• การบาดเจ็บเฉียบพลัน

การกระทบกระแทกโดยตรง เช่น การถูกต่อยในบริเวณนั้น สามารถทำให้เกิดการบาดเจ็บเฉียบพลัน สิ่งสำคัญคือต้องให้กล้ามเนื้อหายดีอย่างเหมาะสม และการฝึก Resistance training (205) เพื่อป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ

การออกกำลังกายที่มีประสิทธิภาพของกล้ามเนื้อ Serratus Anterior

• การออกกำลังกายเพื่อเป้าหมายเฉพาะส่วน

การออกกำลังกายที่มีเป้าหมายไปที่กล้ามเนื้อเซอร์ราตัส แอนทีเรียร์ โดยเฉพาะ ได้แก่ Scapular push-ups และ Dynamic hug เนื่องจากการออกกำลังกายเหล่านี้มุ่งเป้าไปที่กล้ามเนื้อมัดนี้โดยตรง จึงช่วยเสริมความแข็งแรงและความยืดหยุ่นได้เป็นอย่างดี

• การออกกำลังกายที่กล้ามเนื้อมีส่วนร่วม

นอกจากการออกกำลังกายที่มีเป้าหมายเฉพาะส่วนแล้ว การออกกำลังกายรวมแบบท่า Bench press (95) ก็จะสามารถกระตุ้นกล้ามเนื้อมัดนี้ได้ด้วยเช่นกัน แม้ว่าเป้าหมายหลักจะเป็นกล้ามเนื้อ Pectoralis major (254) แต่กล้ามเนื้อนักมวยนี้ก็ทำงานประสานกันในการออกกำลังกายด้วยท่าทางเหล่านี้ได้

ความสัมพันธ์ของ Serratus Anterior กับกล้ามเนื้อใกล้เคียง

• ความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้อที่ทำงานร่วมกัน

กล้ามเนื้อเซอร์ราตัส แอนทีเรียร์ ทำงานร่วมกับกล้ามเนื้อข้างเคียงหลายมัด เช่น กล้ามเนื้อ Rhomboids (259) เมื่อกล้ามเนื้อมัดหนึ่งหดตัว กล้ามเนื้ออีกมัดหนึ่งมักจะคลายตัว เพื่อรักษาสมดุลของการเคลื่อนไหวและท่าทางของร่างกาย

• การสร้างสมดุลระหว่างความแข็งแรงและความยืดหยุ่น

เพื่อป้องกันความไม่สมดุล สิ่งสำคัญคือต้องมั่นใจว่าไม่ได้ใช้แค่กล้ามเนื้อนักมวยนี้ แต่รวมถึงยังได้ใช้กล้ามเนื้อข้างเคียง เช่น กล้ามเนื้อ Lats (249) ที่ต้องได้รับการเสริมความแข็งแรงและการยืดเหยียดอย่างสม่ำเสมอ

การใช้งานกล้ามเนื้อในกิจวัตรประจำวัน

ไม่ว่าคุณจะเอื้อมหยิบของบนชั้น, เปิดประตู หรือโยนลูกบอล กล้ามเนื้อมัดนี้จะมีส่วนเกี่ยวข้องทั้งหมด ซึ่งการทำงานอย่างเหมาะสมของมันจะช่วยให้ไหล่ทำงานได้อย่างราบรื่นโดยไม่เกิดอาการเจ็บปวดหรือจำกัดการเคลื่อนไหว

สรุปแล้ว กล้ามเนื้อ Serratus anterior เป็นกล้ามเนื้อที่สำคัญแต่มักถูกมองข้าม การทำงานอย่างเหมาะสมของมันมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อกิจกรรมในชีวิตประจำวันต่าง ๆ และกิจกรรมทางกายที่ใช้แรงมากขึ้น โดยการเข้าใจโครงสร้าง, หน้าที่ และความสัมพันธ์กับกล้ามเนื้ออื่น ๆ จะช่วยให้คุณสามารถดูแลสุขภาพและให้มันทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพผ่านการออกกำลังกายและการดูแลที่เหมาะสม

คำถามที่พบบ่อย

1. หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อนักมวยคืออะไร?

หน้าที่หลักของกล้ามเนื้อมัดนี้ คือ ช่วยให้แขนหมุนไปข้างหน้า, ช่วยเคลื่อนกระดูกสะบักไปข้างหน้าและรอบกระดูกซี่โครงเป็นหลัก โดยมันยังมีบทบาทสำคัญในการกระทำต่าง ๆ  เช่น การชกต่อย

2. การเสริมความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อ เซอร์ราตัส แอนทีเรียร์ ทำได้อย่างไร?

สามารถเสริมความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อได้ผ่านการออกกำลังกายเฉพาะที่มุ่งเน้นกล้ามเนื้อมัดนี้ โดยท่า Scapular push-ups และ Dynamic hugs เป็นการออกกำลังกายที่ดี นอกจากนี้ การออกกำลังกายรวม เช่น ท่า Bench press ก็จะกระตุ้นกล้ามเนื้อนี้ด้วย

3. ทำไมกล้ามเนื้อนักมวยนี้จึงสำคัญในการป้องกัน “สะบักลอย”?

กล้ามเนื้อมัดนี้ช่วยยึดกระดูกสะบักให้มั่นคงระหว่างการเคลื่อนไหวต่าง ๆ ของแขน มันมีบทบาทสำคัญในการป้องกันภาวะ “Winging scapula” หรือสะบักลอยซึ่งเป็นภาวะที่ขอบในของกระดูกสะบักโผล่ออกมาด้านหลัง หากกล้ามเนื้อนี้อ่อนแอหรือทำงานผิดปกติ จะทำให้เกิดอาการนี้ขึ้น ทำให้ส่งผลต่อการเคลื่อนไหวของไหล่

4. กิจกรรมหรือกีฬาบางอย่างทำให้ เซอร์ราตัส แอนทีเรียร์ ต้องทำงานหนักเกินไปจริงหรือ?

กิจกรรมที่ต้องใช้การเคลื่อนกระดูกสะบักไปข้างหน้าซ้ำ ๆ เช่น ชกมวย, ว่ายน้ำ หรือแม้แต่การยกน้ำหนักบางประเภท สามารถทำให้กล้ามเนื้อมัดนี้ต้องทำงานหนักเกินไปได้ สิ่งสำคัญคือต้องพักผ่อนอย่างเพียงพอและใช้เทคนิคการฝึกซ้อมที่ถูกต้อง เพื่อป้องกันการบาดเจ็บจากการใช้งานมากเกินไปของกล้ามเนื้อ

อ้างอิง :

1. Verywell Health – The Anatomy of the Serratus Anterior Muscle. https://www.verywellhealth.com/serratus-anterior-muscle-anatomy-4684084

2. Men’s Health – Why You Need to Train the Serratus Anterior Muscle. https://www.menshealth.com/fitness/a34551252/serratus-anterior-muscle/

3. MasterClass – 6 Serratus Anterior Exercises You Can Do at Home. https://www.masterclass.com/articles/serratus-anterior-exercises