Protein synthesis หรือ กระบวนการสังเคราะห์โปรตีนซึ่งเป็นกระบวนการที่เซลล์สร้างโปรตีนใหม่ ๆ ขึ้นมา โดยมีหน้าที่ในการดูแลเซลล์ให้เจริญเติบโต, ซ่อมแซม และดูแลการทำงานทั่วไปของร่างกาย ในบทความนี้ เราจะพาคุณมาดูว่าทำไมกระบวนการนี้จึงสำคัญต่อระบบต่าง ๆ ในร่างกายและมีสารอาหารใดเกี่ยวข้องที่จะส่งเสริมการทำงานของขบวนการนี้
ความสำคัญของ Protein synthesis
เมื่อคุณออกกำลังกาย โดยเฉพาะการฝึกฝนแบบสร้างความแข็งแรง(166) หรือฝึกแบบยกน้ำหนัก (205) เส้นใยกล้ามเนื้อขนาดเล็กจะเกิดการฉีกขาด กระบวนการสังเคราะห์โปรตีนจะช่วยซ่อมแซมรอยฉีกขาดเหล่านี้ ทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรงขึ้นกว่าเดิม หากไม่มีกระบวนการนี้ การเติบโตของกล้ามเนื้อก็จะเป็นไปไม่ได้
กระบวนการของการสังเคราะห์โปรตีน
กระบวนการเริ่มต้นที่นิวเคลียสของเซลล์ โดย DNA ถูกถอดรหัสเป็น RNA หลังจากนั้น RNA จะออกจากนิวเคลียสแล้วไปพบกับไรโบโซม (Ribosomes) ซึ่งเป็นแหล่งผลิตโปรตีนของเซลล์ ที่นี่ RNA จะถูกแปลงเป็นลำดับของกรดอะมิโน หลังจากนั้นก็จะรวมตัวกันเป็นโปรตีน การบริโภคอาหารที่มีกรดอะมิโน เช่น นมผงเสริมโปรตีน(126) หรือ โปรตีนพืชแบบผง(134) สามารถช่วยเร่งกระบวนการนี้ได้
ปัจจัยที่มีอิทธิพล
อาหาร: การบริโภคโปรตีนในปริมาณที่เพียงพอมีความสำคัญอย่างยิ่ง อาหารที่มีโปรตีนสูงจะให้กรดอะมิโนที่จำเป็นสำหรับกระบวนการสังเคราะห์โปรตีน ซึ่งอาหารเสริมอย่าง กรดอะมิโนจำเป็น(135) และ แอลกลูตามีน(136) สามารถช่วยสนับสนุนการฟื้นตัวและการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อได้
ฮอร์โมน: สารเคมี เช่น ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน(232) มีบทบาทสำคัญในการควบคุมกระบวนการสังเคราะห์โปรตีน สภาพแวดล้อมทางฮอร์โมนที่สมดุลจะช่วยให้การสร้างโปรตีนและการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
การออกกำลังกาย: การมีส่วนร่วมในรูปแบบการออกกำลังกายเฉพาะ เช่น การออกกำลังแบบไฮเทนซิตี้สูง (175) สามารถเพิ่มอัตราการสังเคราะห์โปรตีนได้ นอกจากนี้การผสมผสานการฝึกความต้านทานเข้ากับการออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอก็มีประโยชน์เช่นกัน
การสังเคราะห์โปรตีน vs การสลายตัวของโปรตีน
เพื่อให้กล้ามเนื้อเจริญเติบโต อัตราการสังเคราะห์โปรตีนจะต้องสูงกว่าอัตราการสลายโปรตีน แต่ความสมดุลนี้อาจถูกรบกวนโดยปัจจัย เช่น สภาวะแคลอรีขาดดุล(241) หรือ กระบวนการสูบฉีดเลือด (206) มากเกินไป ดังนั้นเพื่อรักษาสมดุลเชิงบวก ควรรับประทานโปรตีนอย่างเพียงพอ, มีการออกกำลังกายที่สมดุล และมีเวลาฟื้นตัวที่เพียงพอ
บทบาทของอาหารเสริมในการสังเคราะห์โปรตีน
ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสามารถเป็นตัวช่วยที่สำคัญในการส่งเสริมการสังเคราะห์โปรตีน เช่น สารอาหารครีเอทีน(127) จะช่วยเพิ่มปริมาตรเซลล์กล้ามเนื้อ ซึ่งช่วยเสริมกระบวนการสังเคราะห์โปรตีน ส่วนกรดไขมันโอเมก้า 3(145) ก็มีบทบาทในการเพิ่มอัตราการสังเคราะห์โปรตีนเช่นกัน
สรุปแล้ว การสังเคราะห์โปรตีนเป็นรากฐานสำคัญของการเจริญเติบโตและการซ่อมแซมกล้ามเนื้อ มันเป็นกระบวนการที่ซับซ้อนของเซลล์ที่อาศัยการแปลรหัส DNA และการมีอยู่ของกรดอะมิโน โดยปัจจัยต่าง ๆ เช่น อาหาร, ฮอร์โมน และการออกกำลังกาย มีอิทธิพลอย่างมากต่ออัตราการสังเคราะห์โปรตีน และเพื่อให้กล้ามเนื้อเจริญเติบโตได้สูงสุด ควรมุ่งเน้นให้อัตราการสังเคราะห์โปรตีนสูงกว่าอัตราการสลายตัวของโปรตีน โดยการบริโภคอาหารที่สมดุล, มีรูปแบบการออกกำลังกายอย่างเป็นระบบ และหากจำเป็นสามารถใช้เสริมอาหารที่เหมาะสมเพิ่มเติมได้
คําถามที่พบบ่อย
1. ความแตกต่างระหว่างการสังเคราะห์โปรตีนและการสลายตัวของโปรตีนคืออะไร?
การสังเคราะห์โปรตีน หมายถึง กระบวนการที่เซลล์สร้างโปรตีนใหม่ ซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและซ่อมแซมกล้ามเนื้อ ในขณะที่การสลายตัวของโปรตีนคือการที่โปรตีนถูกย่อยสลายเป็นกรดอะมิโน ซึ่งอาจเกิดจากเหตุผลต่าง ๆ เช่น เพื่อให้พลังงานแก่ร่างกายหรือเพื่อสร้างโปรตีนใหม่สำหรับการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อ สิ่งสำคัญอัตราการสังเคราะห์โปรตีนควรต้องสูงกว่าอัตราการสลายตัวของโปรตีน
2. อาหารมีส่งผลต่อกระบวนการสังเคราะห์โปรตีนอย่างไร?
อาหารมีบทบาทสำคัญต่อกระบวนการสังเคราะห์โปรตีน การบริโภคโปรตีนในปริมาณที่เพียงพอจะให้กรดอะมิโนที่จำเป็นสำหรับกระบวนการนี้ หากอาหารไม่มีโปรตีนเพียงพอ ร่างกายอาจไม่มีส่วนประกอบพื้นฐานที่ต้องการสำหรับการสร้างโปรตีน ทำให้การซ่อมแซมและการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อช้าลง
3. สามารถพึ่งพาอาหารเสริมเพียงอย่างเดียวสำหรับกระบวนการสังเคราะห์โปรตีนได้หรือไม่?
แม้ว่าอาหารเสริมจะช่วยเพิ่มกระบวนการสังเคราะห์โปรตีน แต่การพึ่งพาอาหารเสริมเพียงอย่างเดียวไม่แนะนำ อาหารทั่วไปให้สารอาหารหลากหลายชนิดที่สนับสนุนสุขภาพและการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อโดยรวม อาหารเสริมควรถือเป็นส่วนเสริมในอาหารที่สมดุล ไม่ใช่การแทนที่อาหารปกติ
4. มีผลเสียใด ๆ หรือไม่หากการสังเคราะห์โปรตีนทำงานไม่ถูกต้อง?
หากการสังเคราะห์โปรตีนทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ก็อาจทำให้กล้ามเนื้อลีบหรือกล้ามเนื้อลีบได้ ซึ่งหมายถึงกล้ามเนื้อที่เล็กลงและอ่อนแอลง และอาจส่งผลกระทบต่อกระบวนการทำงานที่สำคัญอื่น ๆ ในร่างกาย เนื่องจากโปรตีนมีบทบาทในกระบวนการทำงานของเซลล์หลาย ๆ อย่าง การรับประทานอาหารที่สมดุล, การออกกำลังกายอย่างเหมาะสม และการพักผ่อนที่เพียงพอ จะช่วยรักษากระบวนการสังเคราะห์โปรตีนให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
อ้างอิง :
1. Verywell Fit – Is Muscle Protein Synthesis the Same as Growth? https://www.verywellfit.com/muscle-protein-synthesis-and-muscle-growth-4148337
2. BBC – Protein synthesis. https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/z3mbqhv/revision/6
3. LiveStrong – Foods That Increase Protein Synthesis. https://www.livestrong.com/article/276413-foods-that-increase-protein-synthesis/